İran ABD’li şirketlerin petrol sahalarına yatırım yapmasını istiyor

 Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)’nün toplantısı öncesinde muhabirlerin sorularını yanıtlayan İran Petrol Bakanı Bijan Zanganeh, “ABD’li şirketler için bir kısıtlamamız yok,” dedi.

İran Petrol Bakanı , ülkenin Chevron Corp. ve ConocoPhillips gibi şirketlerin petrol ve doğalgaz sahalarını geliştirmesini istediğini açıklayarak Batı ile ilişkiler düzelirken İslam Cumhuriyeti’nin Amerikalı şirketlerle iş yapmaya hazır olduğunun işaretini verdi.

Batılı şirketlerin İran’ın petrol ve doğalgaz sahalarına yatırım yapması halen hükümetlerince yasaklı. İran ise ilk kez ülkeye girmesini istediği belli ABD şirketlerinin ismini telaffuz ediyor.

İran ve altı dünya gücü geçen ay Tahran’ın bazı nükleer faaliyetlerini durdurması karşılığında yaptırımların bir kısmının hafifletilmesini öngören geçici bir anlaşma imzaladı. İran final anlaşması imzalanır imzalanmaz bu yaptırımların kaldırılmasını bekliyor.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)’nün toplantısı öncesinde muhabirlerin sorularını yanıtlayan İran Petrol Bakanı Bijan Zanganeh, “ABD’li şirketler için bir kısıtlamamız yok,” dedi.

Zanganeh, İran’da hangi şirketleri görmek isteyeceği sorulduğunda ise Avrupalı devler Total , Royal Dutch Shell , Eni, Statoil ve BP ‘nin isimlerini verdi. Ancak aynı zamanda “ConocoPhillips” ve “Chevron”u da saydı.

Zanganeh, hangi şirketler olduğunu belirtmemekle birlikte “Bazılarından bahsediyorum,” dedi.

ConocoPhillips ve Chevron 90′lı yıllarda İran’daki petrol projelerine girmeye çalıştı ancak Washington Amerikan şirketleri için bu yatırımları yasaklayınca girişimleri başarısız oldu. Avrupa Birliği 2010 yılında varlık göstermelerini yasaklayana kadar Total ve Shell gibi birçok Avrupalı şirketin de ülkede faaliyetleri oldu.

Bu Avrupalı şirketler arasında İslami Devrim’in ardından İran’daki projelerde yer almadığı için BP’nin ismi göze çarpıyor. BP’den önce gelen Anglo-İranian Oil isimli şirket Şah rejimi sırasında tartışmalara neden olmuştu.

Batılı şirketlerin İran’dan çıkmasına yaptırımlar neden olsa da birçoğu aynı zamanda İran’ın katı sözleşmelerinden de şikayetçiydi. Söz konusu sözleşmelerde sahaların geliştirilmesi için üretimden pay verilmesine karşılık sahanın kendisinden pay verilmiyordu.

İran bu sistemin yenilenmesi sözünü verdi ancak Zanganeh, yabancı şirketlere sahadan pay verilen daha yatırımcı dostu üretim paylaşma anlaşmalarını reddetti.