Avrupa'da dolu gaz depolarının spot piyasada fiyatları aşağı yönlü baskılaması bekleniyor

Avrupa'da beklenenden daha sıcak geçen kış mevsimi ve talebin düşmesi nedeniyle doluluk oranı yüksek olan doğal gaz depolarının, gelecek dönemde spot fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturması bekleniyor.

Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumunun (GECF) yayımladığı aylık piyasa değerlendirme raporuna göre, Avrupa 2023-2024 kış sezonuna doğal gaz depoları yüzde 99 dolu olarak başladı.

Avrupa'da depolarda hedeflenenden 25 milyar metreküp daha fazla gaz bulunması ve depolardan kış boyunca toplamda yalnızca 42 milyar metreküp doğal gaz çekilmesi son 10 yılın en düşük ikinci kullanımı olarak kayıtlara geçti. Bu durumda son 12 yılın en sıcak kışının yaşanması etkili oldu.

Rapora göre, depolardan çekilen gaz miktarının düşük olması nedeniyle kış sezonu sonunda depodaki gaz stok miktarı 61 milyar metreküpe ulaştı. Böylece Avrupa'da kış sezonu için şimdiye kadarki en yüksek depolama seviyesi görüldü.

Avrupa'da yaz sezonunda sadece 40 milyar metreküp gaz enjeksiyonu gerekeceğinden depolar maksimum kapasiteye ulaşılacak. Bunun etkisiyle kıtada spot gaz fiyatlarında aşağı yönlü baskı oluşacağı öngörülüyor.

Arz-talep dengesinde doğal gaz depoları öne çıkıyor

Gaz depolamanın arz-talep dengesinin ayrılmaz parçası olduğu vurgulanan raporda, bu imkanın tüketimin en yoğun olduğu dönemlerde arzı destekleyerek esneklik sağladığına işaret edildi.

Avrupa'nın doğal gaz depolama kapasitesinin 2022 sonu itibarıyla 104 milyar metreküpe ulaştığı belirtilen raporda, 2019-2020 kış sezonunun başlangıcına kadar depolardaki gaz seviyesinin mevcut maksimum seviyeye yaklaştığı kaydedildi.

Son beş kış sezonunun dördünde depolamanın maksimum seviyeye yakın gerçekleştiğine işaret edilen raporda, kış mevsiminde çekilen gaz miktarını yerli üretim, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatı gibi faktörlerin de etkilediği ifade edildi.

Kovid-19 salgınının yaşandığı dönemde LNG kargolarının çoğunlukla artan talep nedeniyle Asya'ya yöneldiği ve Avrupa'nın depolardaki gazı daha fazla kullandığı anımsatılan raporda, "Sonuç olarak, Avrupa'da depolardan çekilen gaz o dönemde tüketim için yoğun bir şekilde kullanılırken, spot ve uzun vadeli sözleşmeli LNG alımları düşmüştür. 2019-2020 ve 2022-2023 gibi ortalamadan daha ılıman kış sezonlarının yaşandığı yerlerde, depolamadan alınması gereken gaz miktarı çok daha düşük olmuştur." değerlendirmesi yapıldı.

Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle tırmanan doğal gaz krizine de değinilen raporda, bu durumun depolamanın önemini artırdığı ve Avrupa'yı bu konuda adım atmaya yönelttiği belirtildi.

Gas Infrastucture Europe verilerine göre, Avrupa'nın doğal gaz depolarında halihazırda doluluk oranı yüzde 62 seviyesinde bulunuyor. Depolarında doluluk oranı yüzde 50'nin altında kalan ülkeler Bulgaristan, Hırvatistan, Fransa, Letonya, Polonya olarak dikkati çekiyor. AB üyesi olmayan Ukrayna'nın depolarındaki doluluk oranı ise yüzde 12 seviyesinde bulunuyor.

Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF'de, mayıs vadeli kontratlarda megavatsaat başına gaz fiyatı nisan başından bu yana 26 ila 33 avro arasında değişiyor.