Slovakya'nın enerji güvenliğinde Türkiye alternatif ve güvenilir bir kaynak olabilir

 Ukrayna'dan doğal gaz akışının durması sonrası gaz tedarikini güvenceye almaya çalışan Slovakya'nın enerji güvenliğinde Türkiye'nin alternatif ve güvenilir bir tedarik kaynağı olabileceği belirtiliyor.

Kiev yönetiminin, 1 Ocak itibarıyla Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa'ya sevkiyatını durdurmasının ardından, gaz ithalatını güvenli rota üzerinden sağlamak isteyen Avrupa ülkelerinden Slovakya, Türkiye ile enerji alanında iş birliği arayışına girdi.

Slovakya Başbakanı Robert Fico ve heyeti 20 Ocak'ta Türkiye'ye düzenlediği ziyarette Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü. Erdoğan, görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında Slovakya'nın gaz ihtiyacının karşılanması konusunda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefon diplomasisi yürüteceklerine ve adım atacaklarına işaret etti.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar da aynı gün görüşmeye istinaden sosyal medyadan yaptığı paylaşımda "Ukrayna üzerinden Avrupa'ya doğal gaz sevkiyatının durması sonrası Slovakya'nın yaşadığı gaz sıkıntısının çözümü konusunda Sayın Cumhurbaşkanımızdan gerekli talimatları aldık. Ziyaret kapsamında Ankara’da bulunan Slovakya Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı Denisa Sakova ile de bu konuyu değerlendirdik." ifadelerini kullandı.

Uzmanlar, Ukrayna üzerinden Rusya'nın gaz sevkiyatının durmasının ardından Slovakya'nın gaz ihtiyacı için Türkiye ile iş birliği arayışını ve Türkiye'nin boru hatlarında yapacağı kapasite artışıyla yardımcı olabileceğini belirtiyor.

Slovakya için tek gerçekçi rota Türkiye

Japonya Enerji Ekonomisi Enstitüsü Kıdemli Ekonomisti Takafumi Yanagisawa konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede "Bu yıl itibarıyla Ukrayna üzerinden yapılan Rus gazı ithalatı durduğu için, Slovakya Rusya'dan gaz ithalatını sürdürmek isterse tek gerçekçi alternatif rota Türkiye. Ayrıca Türkiye, Rusya'yla diplomatik ilişkilerini sürdürdüğü için, Türkiye'nin Slovakya'nın enerji güvenliği için önemi arttı." diye konuştu.

Slovakya'daki birincil enerji tüketiminin yüzde 20'sinin doğal gazdan karşılandığını kaydeden Yanagisawa, bunun yüzde 60'tan fazlasının Rusya'dan ithal edildiğini anımsattı.

Yanagisawa, Ukrayna krizinden sonra Slovakya'nın ithalat kaynaklarını çeşitlendirmeye çalıştığına dikkati çekerek, "Bu nedenle, Ukrayna üzerinden gaz akışının kesilmesi, Slovakya'nın enerji güvenliği açısından çok kritik bir durum. Slovakya'nın enerji güvenliğinde ana zorlukları, Rusya'ya yüksek bağımlılığından kaynaklanıyor." dedi.

Slokvakya'nın petrol tedarikinin yüzde 80'in fazlasını da Rusya'dan sağladığına işaret eden Yanagisawa, "Bu nedenle, Türkiye, gazın yanı sıra petrol ve kömür tedarikini artırabilirse, Slovakya'nın Rusya'ya bağımlılığını azaltarak enerji güvenliği için faydalı olabilir. Kısa vadede, Türkiye'nin beklenen rolü, Ukrayna üzerinden gelen boru hattı akışındaki kesilmeden kaynaklanan kaybı telafi etme konusunda Avrupa'ya gaz tedarikini artırmak." değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye, Slovakya'ya gaz ileterek talebin karşılanmasında önemli rol oynayabilir

SETA Vakfı araştırmacısı Büşra Zeynep Özdemir de Slovakya'nın Rusya'yla uzun dönemli gaz kontratı olan Avrupa Birliği'ndeki (AB) birkaç ülkeden biri olduğuna işaret etti.

Özdemir, 1 Ocak 2025'e kadar Slovakya'nın, Orta Avrupa'da Ukrayna üzerinden gelen Rus gazının diğer Avrupa ülkelerine iletilmesinde önemli rol oynayan bir ülke olduğuna ve ithal ettiği gazın yaklaşık 4-4,5 milyar metreküplük kısmını iç piyasada kullanıp geri kalanını ise Avusturya ve Polonya'ya ilettiğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Macaristan ile Slovakya arasındaki boru hattı çift yönlü akışın mümkün olduğu bir hat. Hattın Slovakya'dan Macaristan'a akış yönünde 4,5 milyar metreküp kadar gaz taşıma kapasitesi varken Macaristan-Slovakya yönünde ise 2 milyar metreküpten daha az gaz taşınabiliyor. Slovakya 'landlocked' dediğimiz ülkelerden ve bu nedenle doğal gazı yalnızca boru hatları aracılığıyla ithal edebiliyor, doğrudan LNG ithal etme imkanına sahip değil."

Özdemir, Türkiye'nin daha önce bazı Avrupa ülkelerine gaz tedarikinde boru hatları üzerinden bir çözüm bulduğuna ve Slovakya'nın gaz ihtiyacına yönelik de böyle bir yol izlenebileceğine işaret ederek, sözlerini şöyle tamamladı:

"Türkiye, Slovakya'ya da Macaristan üzerinden gaz ileterek talebin karşılanmasında önemli rol oynayabilir. Bunun için iletim hatlarında kapasite artışına gidilmesiyle Orta Avrupa'daki diğer ülkelere de gaz ihraç edilmesi söz konusu olabilir. Bu durum da Türkiye'nin Avrupa'nın enerji arz güvenliğini artırmasının yanı sıra enerji ticaret merkezi olma hedefine yaklaşmasında önemli katkılar sunabilir."