Dizelden elektrikliye: Allison şanzımanlı çift katlı otobüsler ile daha konforlu ve çevre dostu şehir turları

Dizel motorun yerini elektrikli güç aktarma sistemi aldı: Willms Touristik'e ait 18 çift katlı tur otobüsü, kısa süre önce dizelden elektrikli araçlara dönüştürüldü. Bu süreçte, 1988 ile 2019 yılları arasında üretilen mevcut çift katlı otobüsler, Allison T280R tam otomatik şanzıman donanımı ve 145 kW gücünde bir elektrik motoruyla dizelden yüksek verimli elektrikli sürüş sistemlerine dönüştürüldü. Tamamen yeni bir elektrikli otobüs filosuna yatırım yapmak, orta ölçekli bir şirket için finansal açıdan zorlayıcı olabileceği için Willms, Almanya Federal Dijital ve Ulaştırma Bakanlığı'nın bir teşvik programına başvurdu. Başvuru sonucunda çift katlı otobüs filosunun dizelden elektrikliye dönüştürülmesi için destek almaya hak kazandı. Modernize edilen otobüsler, 2025 baharından bu yana Köln ve diğer Alman şehirlerinde hizmet veriyor.

Willms Touristik’e ait kırmızı ‘CityTour’ üstü açılabilir çift katlı otobüsler, gürültü kirliliğine neden olan dizel motorlardan dönüştürülen yeni elektrikli tahrik sistemleri ile artık Köln şehir merkezinin dar sokaklarında neredeyse sessiz bir şekilde yol alıyor. Ayrıca Allison şanzımanların Kesintisiz Güç Teknolojisi™ sayesinde, bu otobüsler son derece sarsıntısız ve seri bir şekilde hareket ediyor. Willms şirketinin, şehir turu otobüs filosunun elektrikli tahrik sistemine dönüştürebilmesi Almanya Federal Dijital ve Ulaştırma Bakanlığı’nın hibe desteği sayesinde mümkün olabildi. ‘Kentsel toplu taşımada elektrikli mobilitenin geri dönüşümü’ adlı bu teşvik programı kapsamında 18 MAN çift katlı otobüs, Danimarkalı uzman şirket Banke ApS tarafından, Allison’ın Almanya yetkili distribütörü ile yakın iş birliği içinde dizelden elektrikli tahrik sistemine geçirildi. 

Dönüştürülen otobüsler, MAN şasisinde altı farklı modelden oluşuyor. Bu araçlar arasında, 1988 ile 1990 yılları arasında üretilen 37 yaşındaki MAN SD202 modelinden, 2016–2019 yılları arasında üretilmiş modern Euro 6 otobüslere kadar çeşitli modeller bulunuyor.

Araçlar ilk adım olarak tamamen demonte edildi: İçten yanmalı motor, egzoz sistemi, yakıt depoları ve geleneksel şanzıman dahil olmak üzere tüm dizel güç aktarma organları çıkarıldı. Şasinin titiz şekilde incelenmesinin ardından yeni elektrikli bileşenler monte edildi. Aracın merkezinde, kesintisiz çalışma durumunda 145 kW güç ve 625 Nm tork üreten bir DANA TM4 SUMO HP elektrik motoru bulunuyor. Güç, altı ileri vitesli Allison Transmission T280R tam otomatik şanzıman tarafından aktarılıyor. Toplam 240 kWh depolama kapasitesine sahip altı lityum demir fosfat akü paketi, günlük şehir turları için yeterli olan yaklaşık 200 kilometre menzil sağlıyor.

Şehir turlarında üstü açık otobüsler kullanıldığından, akülerin geleneksel otobüslerde olduğu gibi tavana yerleştirilmesi mümkün olmadı. Bunun yerine, araçların arka kısmına ve yolcu bölümüne altı adet akü paketi konumlandırıldı. Otobüs modeline bağlı olarak bu durum, iki ile altı yolcu koltuğunun iptal edilmesiyle sonuçlandı. 

Doğru Karar: Elektrikliye Dönüşüm

Willms Touristik Genel Müdürü Sascha Willms, 'yeni' elektrikli otobüslerinden son derece memnun. Özellikle Allison şanzımanların sağladığı sürüş konforundan oldukça etkilendiğini belirtiyor; "Hızlanma son derece seri, manevra kabiliyeti mükemmel ve vites geçişlerinde hiçbir sarsıntı olmuyor. Ayrıca, tamamen hidrolik şanzımanın ötesinde, elektrikli tahrik sistemi sayesinde bileşenlerdeki aşınma, yıpranma ve yüksek bakım maliyetlerinin de ortadan kalkacağını öngörüyoruz.”

Willms Touristik, tur otobüslerinin zorlu çalışma koşullarını göz önünde bulundurarak dayanıklı tahrik sistemleri kullanmaya özen gösteriyor. Sascha Willms; "Özellikle dişli içermeyen doğrudan tahrik sistemini tercih etmedik. Bunun yerine, atık toplama gibi belediye araçlarında kendini kanıtlamış bir tahrik sistemini seçtik. Şu anda kullanılan merkezi motor tasarımı ile altı vitesli Allison tam otomatik şanzımanın birleşimi, beklentileri tamamıyla karşılıyor.”

Willms'in Genel Müdür Yardımcısı Karsten Flamming ise şunları söylüyor; "Ayrıca, tam otomatik şanzıman daha uzun menzil ve daha az şarj molası sağlıyor. Şanzıman olmadan, elektrik motoru sabit yüksek bir hızda çalışacak ve önemli ölçüde daha fazla elektrik tüketecekti. Allison şanzıman, motorun daha düşük hızlarda çalışması için otomatik olarak vites değiştiriyor ve böylece sürüş sırasında daha fazla enerji tasarrufu sağlayabiliyoruz.”

Sascha Wilms, dizel otobüslerin birkaç yıl içinde Alman şehir merkezlerinde kullanılmasının muhtemelen yasaklanacağının öngörüldüğünü belirtiyor. Bu bağlamda söz konusu projenin, CO₂'siz ulaşıma doğru atılmış önemli bir adım olmasının yanı sıra, şirketlerinin gelecekteki sürdürülebilirliği ve kârlılığı açısından da hayati öneme sahip olduğunu vurguluyor.

Genel olarak dizel otobüslerden elektrikli otobüslere geçiş, yeni otobüs satın almaya kıyasla mantıklı bir alternatif olarak değerlendiriliyor. Tur otobüslerinin, geleneksel şehiriçi otobüslerine göre iki ila üç kat daha uzun süre hizmet vermesi, bu yaklaşımı destekleyen önemli bir etken olarak öne çıkıyor. 1988 ve 1990 yıllarında üretilen "eski model" otobüslerin bile hâlâ uzun yıllar hizmet verebilecek durumda olması, bu araçların tamamen yeni otobüslerle değiştirilmesini ekonomik açıdan mantıksız hale getiriyor. Özellikle, yenileme yatırımının daha düşük maliyetli olması, mevcut araçları dönüştürmenin daha rasyonel bir çözüm olduğunu gösteriyor.

Öte yandan elektrikli otobüslerin enerji maliyetleri de dizel otobüslere kıyasla yaklaşık %45 daha düşük. Bununla birlikte dönüşüm yalnızca ekonomik değil, yeni araç üretimine gerek kalmaması nedeniyle çevre emisyonlarının azaltılması ve kaynak tasarrufu sağlanması ile ekolojik açıdan da ideal bir çözüm oluyor. 

Daha fazla konfor ve iyileştirilmiş hava kalitesi

Yeni elektrikli otobüsler, dizel motorlu önceki modellerine göre çok daha sessiz ve sarsıntısız çalışıyor. Gürültü seviyesi 10 desibele kadar azalıyor. Rahatsız edici bir motor uğultusu olmadığı için yolcular, telefon görüşmelerini çok daha rahat gerçekleştirebiliyor. Ayrıca elektrikli otobüslerin çevre dostu çalışma disiplini sayesinde şehir merkezindeki hava kalitesi artıyor. 

Sürücüler ise özellikle bir gaz pedalı, bir fren pedalı ile sadeleştirilmiş kullanım kolaylığından memnun. Allison tam otomatik şanzıman, otomatik vites geçişi sunarak yoğun şehir trafiğinde bile sorunsuz bir kalkış, kesintisiz ivmelenme ve tam kontrol sağlıyor. Sascha Willms; "Şoförlerimiz de araçlardan çok memnun. Kolay, hızlı ivmelenme ve sarsıntısız sürüş, araçların kullanımını çok daha keyifli ve stressiz hale getirdi" diye belirtiyor.  

Tam otomatik şanzımanla daha fazla verimlilik ve performans

Dönüştürülmüş çift katlı otobüslerin sürüş özellikleri, manuel veya otomatik şanzımanlı geleneksel dizel otobüslerden önemli farklılıklar gösteriyor. Özellikle üst kattaki yolcular, diğer şanzıman teknolojilerinde meydana gelebilen sarsıntılı vites değişimlerinin ortadan kalkmasıyla daha konforlu yolculuk ediyor. Bu da Allison'ın Kesintisiz Güç Teknolojisi™ sayesinde mümkün oluyor. Bu özel teknoloji, yüksek motor torkunu sorunsuz bir şekilde çoğaltarak aracın tekerleklerine daha fazla güç iletilmesini sağlıyor. Böylece tam güçte vites geçişleri ve daha iyi ivmelenme elde ediliyor. 

Allison T280R şanzıman, başlangıçta dizel otobüsler için geliştirilmişti. Banke ApS ve DGS uzmanları, elektrik motorunu en verimli şekilde kullanmak ve genel sistemin verimliliğini daha da artırmak için şanzımanı özellikle elektrikli otobüslerde kullanıılmak üzere uyarladılar.

Allison Transmission Bölge Satış Müdürü Christian Bock, açıklamasında; "Bu tahrik çözümü, iklim korumasına önemli ölçüde katkıda bulunduğundan şehir içi trafiği için ideal bir çözüm oluyor. Allison şanzımanların çok yönlülüğü burada bir kez daha kendini gösteriyor. Şanzımanlarımız, sadece dizel motorlarla değil, aynı zamanda alternatif yakıtlar ve alternatif tahrik sistemleriyle de uyumlu çalışabiliyorlar. Tam otomatik şanzımanlarımız, doğal gazlı, hidrojenli veya elektrikli tahrik sistemlerine mükemmel bir şekilde uyum sağlıyor."

Allison, bu projeyle sürdürülebilir mobilite çözümleri alanındaki lider rolünün altını çiziyor. Geniş tahrik teknolojileri yelpazesi, alternatif yakıtlar ve modern tahrik sistemleriyle kusursuz bir şekilde entegre edilebiliyor.