Teşvikler, güneş ve rüzgar enerjisi yatırımlarının artmasını sağlayacak

 Güneş ve rüzgar enerjisi alanındaki sektör temsilcileri, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın rüzgar ve güneş yatırımlarına yönelik açıkladığı yeni teşviklerin bu alanlarda öz tüketim uygulamalarına ve yatırımlara olumlu yansıyacağı görüşünde birleşiyor.

Erdoğan, rüzgar ve güneş enerjisi yatırımlarına KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti gibi mevcut desteklerin kapsamını genişleterek, güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üreten lisanssız faaliyetler kapsamındaki yatırımların dördüncü bölge desteklerinden yararlanmasının önünü açtıklarını açıklamıştı.

Böylece güneş ve rüzgar enerjisi yatırımcılarına KDV istisnası ve gümrük vergisine ilave olarak yüzde 30 oranında vergi indirimi, 6 yıl boyunca sigorta prim işveren hissesi desteği sağlanacak.

"Bu haber sektörü heyecanlandırdı"

Ankara'da faaliyet gösteren güneş enerjisi ekipman üreticisi ELİN Enerji'nin Yönetim Kurulu Başkanı Arda Yalı,  mevcutta güneşte gümrük vergisi ve KDV muafiyeti olduğunu ve buna ilave teşviklerin sektöre hareketlilik getireceğini söyledi.

Yalı, yatırımcı için ek kaynak olan bu gelişmenin yatırım sayısını ve kalitesini artıracağını belirterek, "Gümrük vergisi, KDV muafiyeti gibi destekler yanında buna ilave olarak şimdi yüzde 30 vergi indirimi ve 6 yıl işçi sigortasına destek getirildi. Bu durum yatırımcı için ek bir kaynak, güzel bir gelişme. Güneş enerjisi yatırımlarını teşvik edici bir adım. Bu haber sektörümüzü heyecanlandırıyor. Bizim gibi yatırımcıları da heyecanlandırdı." ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın söyleminde sektörde ithal panel için bir serbestlik gibi bir algının da bulunduğunun altını çizen Yalı, şunları kaydetti:

"Mevcut desteklerin dışında gibi bir ifade kullanması, onları mevcut desteklerden saydığını gösteriyor. Şu an için sektörün daha da hızlanacağını gösteriyor bu durum. Güneşe daha fazla yatırım yapılacak. Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı projeleri dışında, öz tüketim dışında proje yapılamıyor. Bu vergi indirimi öz tüketim projelerini tetikleyecek. Bu durum vergi üreten sanayicinin bu yatırımları vergi indiriminde kullanılabilmesini sağlayacak. Öz tüketim güneş enerjisi yatırımlarını çok hızlandıracak. Bir hesapla anlatacak olursak, diyelim ki 1 milyon lira kar etmiş kurumun 250 bin lira kurumlar vergisi var. Bu kişinin 1 milyon lira yatırım yaptığını düşünürsek. Yüzde 30 vergi indirimi deyince bu 250 bin liralık verginin yüzde 30'unu devlete ödemek yerine yatırımda kullanacak. Çok ciddi bir rakam. Devlete vereceği vergiyi gidip yatırımda kullanacak, çok ciddi bir teşvik."

Güneş ve rüzgar sektöründe faaliyet gösteren Enisolar Enerji San. Tic. AŞ'nin kurucusu Enis Fakioğlu da yeni teşviklerin heyecan oluşturduğunu ve önümüzdeki günlerde açıklanan bu desteklerin uygulama detaylarının daha da anlaşılır olacağını aktardı.

Güncel enerji maliyetleri ile kendi elektriğini üretip uluslararası rekabetçiliğini artırmak isteyen sanayici için yeni teşviklerin büyük fırsat yaratacağını belirten Fakioğlu, "Lisanssız rüzgar yatırımları Türkiye'de maalesef geri planda kaldı bu güne kadar. Bu düzenleme ile lisanssız rüzgar sektörü de hız kazanacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

Rüzgar ve güneş yatırımcısı Solarçatı ve ÇATIGES Üst Yöneticisi Utku Korkmaz ise elektrik fiyatlarının dünyada olduğu gibi Türkiye'de de artmasıyla öz tüketim uygulamalarının enerji gündeminde üst sıralarda olduğunu anımsatarak, açıklanan yeni teşviklerin güneş ve rüzgar yatırımlarını yaygınlaştırıp artıracağını aktardı.

Korkmaz, yatırım yapılması için aynı zamanda faiz desteğinin de verileceğini belirterek, "Sadece faiz desteğinin üst limiti 600 bin lira. Güneş ve rüzgar yatırımları gibi büyük projeler için biraz düşük kalmış gibi gözüküyor. Bu yatırımlar çok büyük yatırımlar. 600 bin liraya kadar lirada dört puan dövizde de 1 puan indirim görünüyor. Bunlar nispeten iyileştirilebilir. Güneş panellerinde ciddi bir gümrük vergisi ödeniyor, dışardan gelen ithal panellerde, o zaman bu konu gerçekten önemli bir etki yaratır sektörde. Küresel anlamda emtia fiyatları ve yükselen döviz kuru içerisinde Türkiye'nin kendi içerisinde kendi elektriğini üretmekten başka bir şansı yok."diye konuştu.

Dernekler yeni teşviklerden memnun

Global Enerji Derneği Başkanı Murat Dilek, elektrik fiyatlarının tekrar gözden geçirileceği müjdesinin yanında güneş ve rüzgar sektörlerine sağlanan yeni teşviklerin bu alanda faaliyet gösteren tüm ölçekteki firmaları destekleyeceğini söyledi.

Küresel anlamda enerji sektörü dahil bir çok sektörün yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını dolayısıyla sekteye uğradığını hatırlatan Dilek, şunları kaydetti;

"Ekonomik tahribatların yoğunlaştığı bu iki yılın ardından böyle bir teşvik sektörü rahatlatacaktır. Elektriği ucuzlatmasını da bekliyoruz. Teşvik detaylarıyla ilgili netlik sağlandıktan sonra değerlendirmemiz daha sağlıklı olacak. Santral sayımızın artması toplumun refah seviyesine katkı sağlayacaktır. Yerli kaynaklardan elektrik üretmek artık bizim için ideal demiyorum artık bir zorunluluk haline geldi. Özellikle sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilir büyüme için son derece önemli. Bizim ülke olarak doğal gaz arama faaliyetleri yanında yenilenebilir enerji kaynaklarımız da artmalı."

Dilek, Türkiye'nin ekipman üretim maliyetleri bazında çok uygun fiyatlarda üretim yaptığını, aynı zamanda mühendisliği ile birçok ülkeye hizmet verdiğini anımsattı.

Türkiye'nin enerjide tercih edilen bir ülke olduğuna dikkati çeken Dilek, "Ama bir sektörün global pazarda yer alabilmesi için önce kendi ülkesinde tercih ediliyor olması lazım, kendi ülkesinde kullanılıyor olması lazım. Bu anlamda yatırımlar ve teşvikler son derece önemli. Cumhurbaşkanımız bu anlamda açıklaması son derece sevindirici sektör açısından. Çünkü bu destekten ötürü özellikle panel ithalatı türbin ithalatı azalır." diye konuştu.

Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Başkanı Halil Demirdağ, bu teşviklerle neredeyse Türkiye'de kendi elektriğini üretmeyen yatırımcının kalmayacağını söyledi.

Türkiye'de 7 bin 800 megavat güneş kurulu gücü olduğuna değinen Demirdağ, "Emin olun 7 bin 800 megavat daha güneş kurulu gücümüz olsaydı ülkemizde yaşanan elektrik sıkıntılarının birçoğu yaşanmazdı. Bu kadar doğal gaz ve ithal kömüre ihtiyaç duymazdı. Yeni teşviklerle artacağına inandığımız güneş yatırımları bu anlamda cari açığın kapatılmasına yardımcı olacak. Çok yerinde ve güzel bir adım olarak değerlendiriyoruz. Sadece KDV muafiyetinden yatırım maliyeti yüzde 18 daha uygun hale geliyor. Diğer taraftan da dördüncü bölge vergi indirimleri yaklaşık hesaplanınca, yüzde 30 civarında bir getirisi olacak. Hem KDV sıfır olacak, hem yatırımcı yatırımının yaklaşık yüzde 30'unu dördüncü bölge teşvikleri ile geri alıyor olacak. Bugünkü elektrik fiyatlarıyla bu teşviklerle güneş enerjisi yapmayan sanayici kalmayacak gibi gözüküyor. " ifadelerini kullandı.

Enerji Yatırımcıları Derneği Başkanı Cem Özkök ise kararın sanayiciye sağlanan destek açısından son derece olumlu bir adım olduğunu kaydetti.

Elektrikte talep artışının en çok sanayide görüldüğünü dile getiren Özkök, "Bilindiği gibi elektrik ihtiyacı artan ihracat ile rekor üzerine rekor kırmaktadır. Bu nedenle lisanssız kurulumun desteklenmesi de dikkate alındığında kurulu gücün tüketim tesisinin bağlantı anlaşması sözleşme gücü ile sınırlandıran hükmün de kaldırılması son derece olumlu bir adım olacaktır. Bu hem yenilenebilir enerji kapasitemizin hızla artmasını sağlayacak hem dışa bağımlılığımızı azaltıcı etki yapacaktır." dedi.

Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) Başkanı Ebru Arıcı, 2022 yılının rüzgarda "lisanssız" yılı olması gerektiğini düşündüğünü belirterek, "Doğru zamanda yapılan doğru teşvikin rüzgarda kurulu gücümüzü 11 bin 000 megavat düzeyine getirdiğini biliyoruz. Hem iklim değişikliğinin önemi ve sınırda karbon vergi düzenlemelerinin gelmek üzere olması hem de sanayici açısından rekabette enerji fiyatlarının belirleyici olduğu bu zamanda yapılan düzenlemeyi çok önemli buluyor ve gerekli ikincil mevzuat düzenlemeleri ile yatırımların bir an önce hayata geçmesini, 2022 yılının lisanssız rüzgar enerji yatırımlarının yılı olmasını umuyoruz." değerlendirmesinde bulundu.